Opzet

De gedachte in 1994 was om journalisten, door een verblijf op een gastredactie in het andere land, in staat te stellen meer kennis te vergaren over het buurland, zijn bewoners en de journalistieke cultuur aldaar. De bedoeling was zo een genuanceerde en evenwichtige berichtgeving te stimuleren.

Ieder jaar krijgen zes Duitse en zes Nederlandse journalisten de mogelijkheid om twee maanden op een media-redactie in het andere land mee te werken. Voorafgaand aan het verblijf op een gastredactie in het land worden de deelnemers door een taalcursus en een voorbereidend seminar voorbereid.

Een bijzonder hoogtepunt van de inleiding is de officiële uitreiking van de stipendia aan het begin van het jaar in Den Haag, waarbij de Duitse ambassadeur als gastheer optreedt. Tijdens het driedaags inleidend seminar spreken de stipendiaten samen met diverse experts over de Duitse en Nederlandse geschiedenis, politiek, cultuur en economie en de overeenkomsten en verschillen in de beide landen. Docenten van het Duitsland Instituut bij de Universiteit van Amsterdam (DIA) treden daarbij geregeld als gastsprekers op.

Ook worden journalistiek en media in beide landen intensief besproken en krijgen de deelnemers veel praktische tips en aanwijzingen voor de periode van twee maanden in het andere land. Oud-deelnemers leveren ook een aandeel. Het programma begint met een intensieve taalcursus Nederlands of Duits van maximaal tien dagen, afhankelijk van de reeds aanwezige kennis.

Na al deze voorbereidingen begint de eigenlijke uitwisseling: twee maanden verblijf op de redactie van een gastmedium in het andere land. Het gaat om echt meewerken, niet om een stage. Alle vormen van massamedia komen in aanmerking en leveren ook hun aandeel: dagbladen, tijdschriften, radio, televisie, vakbladen, zowel nieuws- als achtergrondrubrieken, zowel regionaal als nationaal (federaal), sport, cultuur, politiek en speciale thema’s. Door de ontwikkeling van het medialandschap veranderen ook de thema’s en de focus van het stipendium. Zodoende nemen sociale media inmiddels een belangrijke rol in tijdens de uitwisseling. De Duitse deelnemers komen tijdens hun verblijf bij het Nederlandse gastmedium voor één dag in Den Haag samen voor een kennismaking met de Nederlandse politiek. Tijdens de politieke dag wordt een bezoek gebracht aan het Ministerie van Buitenlandse Zaken voor een bespreking van het Nederlandse buitenlandse beleid, in het bijzonder de relaties met Duitsland. Vervolgens vinden gesprekken plaats met Tweede-Kamerleden. Door de grotere afstanden is een dergelijk centraal programma in Duitsland niet mogelijk. De uitwisseling wordt afgesloten met een evaluatiebijeenkomst in Berlijn.

Juurd Eijsvoogel is in 2019 Rob Meines opgevolgd als algemeen secretaris. Hij is op dit moment mediaredacteur bij NRC. Van 2016 tot 2021 was hij NRC-correspondent in Duitsland, in 2013 heeft hij deelgenomen aan het uitwisselingsprogramma.

Meines Holla & Partners ondersteunt geheel belangeloos de organisatie van de uitwisseling in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken.